in ,

2 lessen uit het gevecht Apple versus Muis

Ooit het verhaal gehoord over het ontstaan van de muis en wie ‘m heeft groot gemaakt? Misschien verbaast het u, maar het is “kopieermachineboer” Xerox die hiermee als eerst op de proppen kwam. Uiteindelijk was het Apple die er een product van wist te smeden. Lees hieronder de weg die de muis heeft afgelegd en wie daar uiteindelijk beter van werd.

PARC

In de jaren ’70 zette Xerox een speciale innovatietak op, genaamd PARC. Het doel van PARC was vrij simpel. De afdeling moestallerlei nieuwe technologieën ontdekken, testen, evalueren en kijken of het op een bepaalde manier ook commercieel interessant kon zijn. PARC werkte het idee van de muis uit, een intrigerend grijs object naast de computer waarmee de gebruiker zijn computer kon besturen vanuit de handpalm.

Eind jaren ’70 kwam ene Steve Jobs van het toen nog obscure Apple op bezoek bij Xerox en zag daar de vorderingen die PACT had gemaakt met de muis. Steve was heftig onder de indruk (“It’s magical, everything changes again” zou hij gedacht hebben). Zó zouden computers in de toekomst worden gebruikt: visueel. Menu’s, schermen en iconen zouden het tijdperk van de terminal en commandlines volledig overbodig maken. Xerox en Apple maakten een deal. Steve geloofde heilig in de visuele en muisgedreven aansturing van computers, terwijl Xerox er niets in zag. Apple gaf 100.000 aandelen aan Xerox, in ruil voor de kennis en vaardigheden die Xerox al had opgedaan met de muis.

Lisa en de beurs

Steve – 100.000 aandelen armer – sjeest terug naar Palo Alto en begint met zijn team verder aan visuele interfaces en de muis. De eerste computer met muis is geboren in 1983: de LISA.

Het boeiende aan dit alles is dat Steve een enorm insight te pakken had. Hij had het inzicht dat de muis, samen met een visuele interface, de toekomst van de computer zou gaan worden. Xerox zag er niets in en wendde zich af van de muis. Hoe kan het dat het ene bedrijf dit inzicht, wat inderdaad de computer heeft gemaakt tot wat het nu is, goed kon inschatten en de ander niet?

Voor we deze vraag beantwoorden is het interessant om te kijken wie er uiteindelijk geprofiteerd heeft van de muis. Je zou zeggen dat Apple zichzelf onsterfelijk moet hebben gemaakt met deze vondst. Immers, het heeft de complete toekomst van IT bepaald. Als we Xerox en Apple gaan vergelijken dan zien we eigenlijk iets geks. Ik vergeleek de beurskoersen van beide bedrijven met elkaar (beurskoersen zijn handig omdat je bedrijven goed kan vergelijken én ze laten op lange termijn de fundamentele waarde van een bedrijf laten zien). De oranje lijn vertegenwoordigt Apple, de blauwe Xerox. Klik op de afbeelding voor een vergroting.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Eerste indruk: mwah. Apple laat in 1983 wel een piek zien in de koers (introductie van de LISA) maar die winst kalft hetzelfde jaar af naar het oude niveau. Xerox, het bedrijf wat de toekomst als het ware heeft laten varen, groeit gestaag door waarbij het in 1985 zelfs boven Apple uitstijgt. Pas vanaf 1986 begint Apple echt op stoom te komen met de introductie van de Macintosh modellen, allemaal visueel aangestuurd met muis.

Vechten met de muis

Maar laten we nog even een stapje verder kijken. Wie is ook alweer die andere grote softwareboer die visuele elementen hoog in het vaandel heeft staan? Juist, Microsoft. Het besturingssysteem heet niet voor niets Windows. Hoewel Microsoft bij mijn weten geen computers maakte, speelden ook zij in op de vondst van de muis en visuele aansturing van computers. We breiden onze grafiek van hierboven uit met de koers van Microsoft.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tja… Het doet me een beetje denken aan het spreekwoord “waar twee vechten om 1 been…” hoewel we hier toch meer kunnen spreken van “waar Apple vecht met een muis, gaat Microsoft ermee heen”. Want we zien Microsoft substantieel beter presteren dan Apple. Op het laatst is het verschil tussen Apple en Microsoft zelfs 250% Dat verschil zou alleen nog maar groter worden in de jaren hierna. Het gevecht om de visuele aansturing van de PC in de jaren 80 lijkt dus gewonnen door Microsoft.

Eens, het blijven beurskoersen, en een koers wordt bepaald door heel veel factoren. De ontdekking en commerciële benutting van de muis en visuele besturing is niet alles wat een beurskoers maakt of breekt. Maar toch blijf ik 1 ding boeiend vinden: hoe kan het dat Apple met het toekomstbepalende inzicht van visuele aansturing en gebruik van de muis niet meteen is uitgegroeid tot een absolute nummer 1? En hoe kan het dat Xerox niets zag in deze über uitvinding? Twee fundamentele problemen en oplossingen op een rij:

1. Je weet pas achteraf dat een inzicht een inzicht was.
Is het gek dat Xerox de muis heeft laten gaan? Nee, helemaal niet. Hoe moesten ze weten dat het de wereld zo zou veranderen? Glazen bollen hebben we nu eenmaal niet. Het probleem met inzichten is dat je soms pas achteraf weet dat het een briljant inzicht is.

Oplossing: Test!
Had Xerox kunnen weten dat de muis succesvol zou worden? Misschien wel. Ik geloof niet dat Xerox ooit de muis heeft getest bij de consument. Als ze dat gedaan zouden hebben, dan hadden ze misschien kunnen inschatten wat de effecten van de muis en visuele aansturing zouden zijn op lange termijn. Les 1 is dus: test uw inzichten! 100 klanten bij elkaar zetten en gewoon laten gebruiken. Voor een maandje. Ja, dat betekent dat je een prototype moet maken en dat dat geld kost. Maar het zou toch wel leuk zijn als je een baanbrekende technologie zou maken!

2. Een inzicht alleen is niet genoeg
Steve zag het voor zich. Hij werd midden in de nacht wakker, badend in het zweet. Iconen, schermen, balken, menu’s. Ja, dat zou het worden. Hij had gelijk. En toch heeft Apple er niet echt van geprofiteerd zoals Microsoft. Een inzicht alleen is dus kennelijk niet genoeg. De uitwerking ervan is net zo belangrijk.

Oplossing: Bespreek je inzicht en scherp het aan
Soms ben je alleen nog maar op het spoor van een inzicht en zit de echte kern verder weg verstopt. Laat andere afdelingen binnen de organisatie kennis maken met je inzicht en laat hen deze aanscherpen met informatie uit hun dagelijkse praktijk. Helpdesk medewerkers zijn in dit verband een onderschatte afdeling. Zij zijn bij uitstek de personen in de organisatie die alles weten over hoe producten beter kunnen en waar klanten op zitten te wachten.

Het wordt Xerox vergeven. Ze hebben er uiteindelijk toch een aardige toko weten op te zetten, ook zonder muis. Maar laten we hopen dat de muis zich in de toekomst niet aan dezelfde steen stoot.

Lees meer:
Innovative Companies demand Innovative Leaders (HBR)
Xerox PARC, Apple, and the truth about innovation. (New Yorker)

 

Written by Robert

Robert van Eekhout is ondernemer en oprichter van Van Ons Web & App Development in Amsterdam. Hij is ook commissaris bij Hotel Casa Amsterdam. Volg hem op Twitter: @Robertvane

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Asch. Onthou die naam.

Apple en Microsoft. Vrienden of Vijanden?